Kazanie na areopagu 13 katechez

Wielka Katecheza Karola Wojtyły

Pierwsze wydanie odnalezionego dzieła inspirowanego mową św. Pawła na Areopagu

Niezwykła książka opublikowana w 40-lecie wyboru na papieża

Książka, która właśnie trafia w ręce czytelników, to publikacja wyjątkowa – pierwsze opracowanie zapomnianych na wiele lat tekstów Karola Wojtyły. Zapisane odręcznie kartki zostały odnalezione i ukazują się jako spójne dzieło równo 40 lat po tym, jak w październiku 1978 roku arcybiskupa krakowskiego Karola Wojtyłę wybrano na papieża.

Udało się odtworzyć najważniejsze okoliczności powstania tego dzieła. Wiadomo, że pod koniec 1963 roku Karol Wojtyła wraz z innymi uczestnikami Soboru Watykańskiego II po zakończeniu drugiej sesji obrad odbył pielgrzymkę do Ziemi Świętej. Po drodze wędrowcy odwiedzili Grecję, a jednym z przystanków był ateński Areopag. To właśnie w tym miejscu 2 tysiące lat wcześniej św. Paweł z Tarsu wygłosił kazanie, o czym mowa jest w Dziejach Apostolskich:

Mężowie ateńscy – przemówił Paweł, stanąwszy w środku Areopagu – widzę, że jesteście pod każdym względem bardzo religijni. Przechodząc bowiem i oglądając wasze świętości jedną po drugiej, znalazłem też ołtarz z napisem „Nieznanemu Bogu”. Ja wam głoszę to, co czcicie, nie znając.

Karol Wojtyła zauroczony greckimi zabytkami, a przede wszystkim będąc pod wrażeniem doniosłości dokonań soboru, powrócił myślami na Areopag kilka lat później – w 1965 lub na początku 1966 roku – i zaczął spisywać swoje rozważania. Oddaje się biblijnej medytacji, podąża śladami św. Pawła i słowo po słowie analizuje kazanie Apostoła wygłoszone do Ateńczyków. Tak powstaje cykl 13 lekcji, w centrum których znajduje się ołtarz z napisem „Nieznanemu Bogu”.

Wartość katechez przyszłego papieża jest ogromna. To teksty ponadczasowe, które z upływem lat tylko zyskują na sile i aktualności. Znawcy historii Kościoła znajdą tu wiele tematów, które wyznaczały charakter pontyfikatu Jana Pawła II. Arcybiskup krakowski rozmyśla o prawdzie, wolności i relacji chrześcijaństwa wobec innych religii. Przede wszystkim jednak biblijne medytacje służą odkryciu istoty religii i wiary. Karol Wojtyła po raz kolejny jawi się w tych tekstach jako mistrz lektury Pisma Świętego – zaprasza do wędrówki w głąb siebie i odkrywania prawdy. Podobnie jak dawno temu św. Paweł powoli i cierpliwie prowadzi czytelników oraz słuchaczy ku najważniejszym pytaniom, jakie ludzkość może postawić.

Lektura tekstów katechez była dla mnie osobiście podróżą w jakże żywe wspomnienia papieża pogrążonego w Bogu. Głębia katechez odzwierciedla doskonale to jego niesamowite spojrzenie na świat z perspektywy wspólnoty z Ojcem, Synem i Duchem Świętym.

Fragment wstępu ks. kardynała Stanisława Dziwisza

Biblijne źródło, istotna obecność tradycji Kościoła i wielkich dziejów myśli filozoficznej, pełen wiary opis sakramentalnej liturgii - to wszystko w organicznej jedności stanowi strukturę i poszczególne warstwy katechez Wojtyły, które jako całość można nazwać jego autorską Wielką Katechezą. Ze względu na jej konstrukcję, syntetyczność i skrótowość, szerokość i głębię spojrzenia trzeba stwierdzić, iż mamy tu do czynienia z jednym z najważniejszych dzieł biskupa z Krakowa. Bez wątpienia katecheza ta stanowić będzie cenne narzędzie nie tylko w myśleniu o wierze, ale i w jej przekazywaniu w czasach, kiedy Bóg na nowo stał się dla wielu „Bogiem nieznanym”. Każdy, kto dzisiaj staje oko w oko z wyzwaniami współczesnego świata i chce w nim mówić o Bogu, prowadząc od konkretnej sytuacji Jego zaćmienia i zapoznania wśród ludzi do rozpoznania, powinien poświęcić wiele uwagi temu, co i jak Wojtyła zapisał w swoich katechezach. Wielka Katecheza bowiem to nie tylko intelektualna przygoda odkrywania prawdy chrześcijaństwa, ale i praktyczny przewodnik, jak dzisiaj mówić o Bogu.

ks. Robert J. Woźniak, Wielka Katecheza Karola Wojtyły – wprowadzenie teologiczne